Làm sao để lan phát triển tốt sau khi tách chiết

Bạn có một chậu lan đẹp và hiếm? bạn không thể kiếm ra một chậu thứ 2 hay đơn giản là giá thành một giống lan như vậy là quá đắt… Chẳng có gì khó khăn cả, bạn có thể tách chiết lan thêm một hoặc vài chậu nữa từ chậu lan sẵn có của mình. Việc tách chiết lan không khó nếu bạn thực hiện đúng quy trình. cái khó là làm sao để lan phát triển tốt sau khi tách chiết.

Xem thêm: Phương pháp nhân giống hoa lan hiệu quả, hướng dẫn cách trồng hoa lan

1. Cách trồng lan phát triển tốt sau khi tách chiết trong trường hợp trồng lan trong chậu

Nên trồng lan vào các chậu sành đã được nung chín, kích thước chậu cân đối với khả năng phát triển của cây hoa lan, có nhiều lỗ thoáng (cho rễ mập và cây có rễ gió nhiều). Chậu lan phải sạch hoặc phải rửa sạch trước khi trồng. Nếu dùng chậu cũ đã trồng rồi thì phải đốt chậu để khử trùng trước khi trồng lan mới.

Tiến hành trồng lan như sau để lan phát triển tốt sau khi tách chiết:

– Cho chất trồng có kích thước lớn hơn vào đáy chậu để đáy chậu được thoáng. Chất trồng có kích thước nhỏ hơn ở giữa và chất trồng có kích thước nhỏ nhất ở trên cùng nhưng không cho chất trồng đầy mặt chậu mà để cảch mép trên khoảng 1-2 cm. Chất trồng ở đây là than gỗ, thân cây dương xì, rêu biển và một số chất khác.

– Cắm cọc nhỏ vào mép chậu nếu trồng lan đa thân hay ở giữa nếu trồng lan đơn thân để giúp cho cây hoa lan đứng vững khi rễ chưa bám vào dưới chậu, nếu không cây hoa lan sẽ bị lay động khi tưới hay lúc gió thổi sẽ làm đầu rễ bị tổn thương.

– Buộc cây hoa lan vào cọc sao cho hướng phát triển của cây hoa lan về sau sẽ quay vào giữa chậu nếu trồng lan đa thân, phần gốc hoa lan không chôn vào chất trồng mà chỉ để sát trên mặt chất trồng. Trong bất kỳ trường hợp nào cũng không phủ kín gốc cây lan, nhất là hoa lan đa thân. Nếu cần làm tăng độ ẩm cho chậu hoa lan vào mùa khô hanh ta nên phủ trên mặt chậu một lớp xơ dừa hay sợi dứa, nhưng không che kín gốc cây lan để tránh bị thối gốc.

Trồng lan đa thân vào sát mép chậu, quay phần phát triển vào bên trong để lan phát triển tốt sau khi tách chiết.

Chất trồng lớn hơn ở dưới, vừa ở giữa và nhỏ hơn ở trên.

Ngay khi trồng lan xong nên để chậu hoa lan ở nơi mát mẻ, có độ ẩm cao đến khi rễ non phát triển mới chuyển dần ra nơi có ánh sáng phù hợp. Tưới nước, bón phân như cây hoa lan đã trưởng thành.

2. Cách trồng lan phát triển tốt sau khi tách chiết trong trường hợp trồng ghép trên thân cây

Đây là cách trồng lan gần với cây ở trong tự nhiên nên chúng phát triển mạnh hơn so với cách cây hoa lan trồng theo kiểu khác.

Thân cây có thể còn sống: phải lưu ý tỉa bớt tán nhánh cây cho phù hợp với nhu cầu đời sống của cây hoa lan muốn trồng. Tuy trồng ghép trên thân cây nhưng không phải ở vị trí nào cũng tốt. Các cây lan chỉ phát triển tốt khi chúng được ghép ở phía ánh sáng ban mai chiếu rọi, tốt nhất là hướng đông. Cách trồng này rất thích hợp cho hầu hết các giống lan, đặc biệt là các giống lan rừng,.

Trồng trên thân cây còn sống giúp lan phát triển tốt sau khi tách chiết.

Thân cây có thể đã chết: có thể cắt thành những khúc ngắn (để treo) hay thành đoạn dài (để đứng). Trong trường hợp này phải có giàn che cho lan phù hợp. Nên chọn những cây đã mục như cây vú sữa hiện đang được ưa chuộng nhất. Khi dùng loại thân cây đã chết nên bóc bỏ vỏ vì vỏ sẽ khô, bong ra và là nơi trú ẩn của các loại côn trùng phá hoại.

Trồng trên một khúc cây khô là một trong những cách tốt nhất giúp lan phát triển tốt sau khi tách chiết.

Cách trồng này như sau: Buộc một miếng xơ dừa vào thân cây nhằm mục đích giữ ẩm mà không sợ thối gốc rồi buộc chằng lên trên đó gốc lan muốn trồng. Vào mùa khô tránh làm ngược lại (nghĩa là không buộc miếng xơ dừa chồng lên gốc lan), Gốc lan phải luôn nằm lộ ra ngoài không khí rễ lan sẽ ló ra và theo hố ẩm mà mọc bám vào thân cây gỗ. Sau khi xơ dừa mục ta gỡ bỏ đi. Trường hợp trồng vào mùa mưa hay những nơi thời tiết quả ầm thì không cần phải miếng xơ dừa.

Từ cách trồng này ta có nhiều cách trồng tương tự khác trên miếng dừa hay trồng trên khúc gỗ…

3. Cách trồng lan phát triển tốt sau khi tách chiết trong trường hợp trồng không chậu, trồng treo

Trong trường hợp các giống thuộc loài lan Vanda, lan Asscentrum… và các cây lan lai của chúng, chậu chỉ là giá thể không có mục đích chứa hết bộ rễ của cây hoa lan vì vậy rễ mọc lòng thòng dưới đáy chậu. Đối với các giống hoa lan này người ta có thể trồng bằng cách buộc một sợi dây ở ngay giữa thân rồi treo lan dưới giàn, không cần dùng chậu và chất trồng mà cây hoa lan vẫn sống, phát triển và ra hoa bình thường. Tuy nhiên cách trồng lan kiểu này chỉ có thể áp dụng cho những nơi có độ ẩm cao.

Trồng treo không cần chậu vẫn có thể giúp lan phát triển tốt sau khi tách chiết.

Ưu điềm của cách trồng lan này là với một diện tích nhỏ nhưng mật độ trồng rất lớn, không tốn kém vật tư vì không dùng chậu và chất trồng. Cây hoa lan cũng khó bị bệnh hơn.

Nhược điểm duy nhất của cách trồng lan này là khi đem trưng bày, cây lan trơ trụi, không chậu, kém thẩm mỹ.

4. Cách trồng lan phát triển tốt sau khi tách chiết trong trường hợp trồng bằng băng xơ dừa

Cách trồng lan này dùng cho lan cắt cành như lan Dendro – Dendrobium, lan vũ nữ – Oncidium… gồm các bước:

– Chọn xơ dừa của những quả già, khô, xé ra từng mảnh to bằng bàn tay (mỗi quả chia làm 4-5 mảnh).

– Sắp các mảnh xơ dừa này sát nhau thành băng dài trên giàn gỗ hoặc tre, mặt lưng quay xuống, mặt ruột lõm quay lên. Giữ chặt chúng bằng hai thanh nẹp tre ở hai bên.

Các mảnh xơ dừa này sát nhau thành băng dài trên giàn gỗ hoặc tre, mặt lưng quay xuống, mặt ruột lõm quay lên.

– Hoặc xếp các miếng xơ dừa theo chiều đứng thành từng bánh khoảng từ 3-5 cm.

– Dùng các cọc tre có mũi nhọn cắm thẳng vào giữa miếng xơ dừa để làm cọc đứng.

– Buộc cây lan vào cọc, gốc lan sát với xơ dừa.

– Tưới nước ít hơn so với trồng bằng than trong chậu, để tránh úng nước có thể đục một lỗ nhỏ ở giữa miếng xơ dừa trước khi trồng.

– Trồng lại sau 2-3 năm khi xơ dừa đã mục.

Cách trồng này cũng giảm được chi phí vật tư vì xơ dừa là chất trồng lan dễ kiếm lại rẻ tiền mà cây lan vẫn sống, phát triển tốt, nảy chồi nhanh.

5. Cách trồng lan phát triển tốt sau khi tách chiết trong trường hợp trồng thành luống

Đối với lan Vanda lá hình trụ, lan Renanthera… chúng phát triển rất cao nên trồng treo trong chậu không tiện, hơn nữa ta cần trồng nhiều để cắt cành hoa, Trường hợp này ta phải trồng luống ở đất.

– Chuẩn bị luống trồng lan

Để tránh úng nước, cần phải làm luống cao khoảng 15-20 cm, rộng 1m, chiều dài tùy theo vườn lan nhưng không nên dài quá 10 m vì khó chăm sóc. Đất ở luống có thể cuốc lên thành cục càng lớn càng tốt sao cho có nhiều lỗ hổng làm thông thoáng bộ rễ cho hoa lan, vì vậy không cần đập đất nhỏ. Ở vùng đất sét hoặc đất phèn có thể lấy cát trộn với trấu đổ trên mặt dày 10- 15 cm dùng gỗ hay tre đóng thành khung hình chữ nhật rộng 1m xung quanh luống để giữ cho cát và trấu không chảy xuống rãnh khi mưa.

Bao xung quanh luống để chất trồng không bị trôi đi là cách trồng lan (loại phát triển cao) phù hợp giúp lan phát triển tốt sau khi tách chiết.

Hai bên luống dựng hai hàng cọc đứng có nẹp tre theo chiều ngang để đỡ cây lan. Hai hàng cọc này không quá cao, thường chỉ khoảng 1 – 1,5m, khoảng cách giữa hai hàng chừng 30- 50cm.

Nơi chọn làm luống trồng lan phải thông thoáng, không bị ngập nước.

– Tiến hành trồng lan

+ Buộc đứng các cây lan vào các nẹp tre, cành này cách cành kia khoảng 20cm. Các cành lan dài khoảng 40- 50 cm càng nhiều tầng rễ càng tốt chúng thường có 2- 3 tầng rễ.

+ Dùng gạch, gáo dừa, than củi trải trên mặt luống cho chạm đến gốc lan, trên cùng dùng xơ dừa đã ngâm trải lên nhưng không nén lại mà tạo thành độ xốp. Tính từ mặt đất cho đến xơ dừa cao khoảng 20cm.

+ Che nắng cho lan khi mới trồng bằng các phên tre hay bằng tán lá dừa để có khoảng 50 – 60% ánh nắng. Gỡ bỏ dần khi cây lan phát triển, có đủ lá che cho nhau.

+ Làm cỏ để tránh cạnh tranh dinh dưỡng với hoa lan và thường xuyên bón phân có thể phết phân bò, phân lợn trên các nẹp tre.

+ Trồng lại khoảng 3-4 năm.

Những điều cần chú ý khi trồng lan tách, chiết.

+ Để cây lan phát triển tốt sau khi tách chiết, khi mới trồng phải để ở nơi râm mát, ẩm độ cao, không để ở nơi có ánh sáng trực xạ, chỉ khi cây bắt đầu ra rễ thì mới chuyển dần cây đến nơi có ánh sáng cho lan phù hợp

+ Tưới nước cho lan bình thường như đối với cây trưởng thành, chỉ bón phân cho lan khi rễ cây bắt đầu hoạt động

+ Đối với lan đơn thân thì trồng lan ở chính giữa chậu, không trồng lan ở mép chậu vì cây lan chỉ vươn lên theo chiều cao mà không đẻ nhánh và tràn ra khỏi chậu. Phong lan đơn thân cành lá thường dài, nên phải có cọc trụ đỡ cho cây lan đứng thẳng đồng thời cây rất cần thông thoáng nên chậu lan phải lớn, có nhiều lỗ, giá thể phải to, thoáng. Cũng có một vài loài lan đơn thân lá xếp sít nhau, rễ lan không ló ra khỏi chậu mà bám chặt vào giá thể trồng lan (lan hồ điệp – Phalaenopsis, lan Doritis…) thì không cần cắm cọc trụ, nhưng cần trồng với giá thể nhỏ hơn, chậu lan cũng không cần lớn. Lan đơn thân có nhiều loài với nhu cầu ánh sáng của lan rất khác nhau, nên căn cứ vào từng loài, giống để che sáng cho lan phù hợp.

+ Đối với lan đa thân thường phân nhánh mạnh, phát triển theo chiều ngang, nên trồng lan con ở mép chậu và hướng cây lan phát triển vào giữa chậu bằng cách định mầm tỉa mầm và phát triển kín chậu. Rễ cây lan đa thân thường chỉ tập trung ở gốc nên cần có cọc nhỏ để đỡ ở giai đoạn đầu mới trồng, cọc này cắm ở gần cây, cạnh mép chậu. Nhu cầu về ánh sáng của lan đa thân cũng rất khác nhau và thường không chịu được ánh sáng trực xạ, cần làm giàn che cho lan phù hợp, Thường cứ 3-4 năm thì thay chậu cho lan khi giá thể mục nát hoặc khi thân lan bò ra khỏi chậu, đồng thời cũng tiến hành tách nhân giống vào lúc này (thời tiết thích hợp là cuối vụ đông, đầu vụ xuân).